آمارهای مختلفی از میزان خودکشی رزیدنت‌ها در مقایسه با سایر گروه‌های اجتماعی ارائه شده که برخی آن را بیشتر و برخی کمتر عنوان کرده‌اند، اما یک تفاوت جدی میان این اتفاق ناگوار در میان رزیدنت‌ها و دیگر اقشار وجود دارد. خودکشی یک کارگر یا عضو قشر ضعیف جامعه به ندرت در تیتر رسانه‌ها دیده می‌شود، اما اگر یک رزیدنت به زندگی خود پایان دهد، این خبر به سرعت به صدر اخبار رسانه‌ها راه پیدا می‌کند.

به گزارش خبرنگار گنجینه، مرگ همیشه تلخ است؛ مخصوصا وقتی که با مرگ کسانی روبرو هستیم که وظیفه نجات جان دیگران را دارند. خودکشی دکتر نرگس محمدپور، رزیدنت سال چهارم زنان و زایمان، نمونه‌ای از این وقایع دردناک بود که بار دیگر نگاه‌ها را به سمت بحران سلامت روان در میان رزیدنت‌ها معطوف کرد.

اگرچه آمارها نشان می‌دهد خودکشی در جامعه پزشکی بیشتر از دیگر اقشار نیست، اما جایگاه اجتماعی این قشر باعث می‌شود خودکشی پزشکان بیشتر دیده شود. این برجسته‌سازی می‌تواند تبعات منفی زیادی داشته باشد و حتی الگوی رفتاری برای افراد مستعد ایجاد کند. طبق گزارش‌ها، پدیده مرگ پزشکان تنها به ایران محدود نمی‌شود. برای نمونه در آمریکا، نرخ خودکشی پزشکان مرد و زن به ترتیب ۴۰ و ۱۳۰ درصد بیشتر از سایر مردم است.

خودکشی نه تنها زندگی فرد را پایان می‌دهد، بلکه تاثیرات گسترده‌ای بر خانواده و جامعه دارد. به همین دلیل، رسانه‌ها باید در نحوه بازتاب این اخبار دقت کافی به خرج دهند. در همین راستا، وزارت بهداشت ایران زمستان گذشته دستورالعملی برای نحوه پوشش رسانه‌ای این اتفاقات تدوین کرد تا از تأثیرات منفی روانی جلوگیری شود.

در چنین فضایی، تأکید بر انتشار مسئولانه اخبار خودکشی اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. نوجوانی که درگیر مشکلات خانوادگی یا رزیدنتی که تحت فشارهای کاری قرار دارد، با دیدن این اخبار ممکن است دچار وسوسه خودکشی شود.

مطالعات نشان می‌دهد اثر رسانه‌ها بر افزایش خودکشی واقعی است. اصطلاح “اثر ورتر” به پدیده‌ای اشاره دارد که در آن رسانه‌ها ناخواسته مشوق خودکشی‌های تقلیدی می‌شوند. از سوی دیگر، اطلاع‌رسانی صحیح می‌تواند از این بحران جلوگیری کند و مسیر را به سوی آگاهی و پیشگیری هموار سازد.

در ماجرای خودکشی دکتر محمدپور، پزشک جوانی که در شیفت اورژانس برای نجات جان نوزادی تصمیم به انجام سزارین گرفته بود، رأی دیه سنگین صادر شده و بار کامل مسئولیت پرونده بر دوش او افتاد. این در حالی بود که طبق قانون چنین مسئولیتی نباید متوجه یک رزیدنت باشد.

رضا لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی ایران، در این زمینه گفت: دلایل افزایش خودکشی در میان پزشکان پیچیده و چند بعدی است. حجم بالای کار، دریافتی پایین، فشار اقتصادی، عدم امکان تأمین مخارج روزمره و ناامیدی از آینده شغلی از جمله عوامل مهم در بروز این پدیده است.

محمدرضا شگرف نخعی، دبیر کارگروه سلامت روان وزارت بهداشت، نیز ضمن تأیید شیوع خودکشی در میان پزشکان گفت: آموزش پزشکی در دنیا بسیار سخت است و فشارهای کاری مانند کشیک‌های شبانه و بی‌خوابی بخشی از آن است. این فشارها بدون توجه به سلامت روانی پزشکان می‌تواند آسیب‌زا باشد.

کامران باقری لنکرانی، وزیر اسبق بهداشت، در واکنش به این موضوع اظهار داشت: نبود حمایت کافی از رزیدنت‌ها، فشارهای کاری طاقت‌فرسا، کمبود امکانات و برخوردهای تنبیهی می‌تواند به تشدید بحران سلامت روان دستیاران پزشکی منجر شود. اصلاح شیوه مدیریت، تضمین حقوق اولیه و ایجاد فضای انسانی و حمایتی از جمله اقداماتی است که باید به طور فوری در دستور کار قرار گیرد.

این معضل محدود به ایران نیست. طبق گزارش یورونیوز، در آمریکا نرخ خودکشی پزشکان به طرز نگران‌کننده‌ای بالاست. در استرالیا، پزشکان زن ۷۶ درصد بیشتر از جمعیت عمومی در معرض خطر هستند. در ژاپن، با افزایش ساعات کاری به بیش از ۱۰۰ ساعت در هفته، درصد افرادی که افکار خودکشی داشتند از ۶.۵ به ۷.۸ درصد افزایش یافته است.

در هلند نیز ۱۲ درصد از رزیدنت‌ها به خودکشی فکر کرده‌اند، که در بین افرادی که دچار فرسودگی شغلی بودند این رقم دو برابر بوده است.

عوامل موثر بر خودکشی پزشکان شامل ساعات کاری طولانی، فشار روانی، نبود حمایت اجتماعی و حرفه‌ای، مشکلات مالی و بدهی‌های سنگین تحصیلی و تجربه وقایع استرس‌زا مرتبط با بیماران عنوان شده‌اند.

در مطالعات بین‌المللی راهکارهایی برای کاهش این بحران پیشنهاد شده است: کاهش ساعات کاری، تنظیم شیفت‌های منصفانه، ارائه خدمات سلامت روان رایگان، آموزش مدیریت استرس، ایجاد سیستم‌های حمایتی در محیط کار، و طراحی برنامه‌های منتورینگ برای رزیدنت‌ها و پزشکان جوان.

#خودکشی_رزیدنت #سلامت_روان #پزشکان #آموزش_پزشکی #بحران_پزشکی #افسردگی_شغلی #مدیریت_استرس #شیفت_طولانی #سیاست_سلامت #رزیدنت_پزشکی #فشار_روانی #حمایت_روانشناختی #وزارت_بهداشت #